FATİH YILDIRIM | Bilgi Panosu

📌 Vergi Levhası hakkında 10 soru 10 cevap

1. Kimler Vergi levhası almalıdır?

Gelir vergisinde:

• Ticari kazanç sahipleri

• Zirai kazanç sahipleri (Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinin altıncı fıkrasında sözü edilen yazıhaneyi açmış olanlar)

• Serbest meslek erbabı

adi ortaklık, kolektif ve adi komandit şirket şeklindeki işletmelerde her bir ortak,

Kurumlar Vergisinde:

• Anonim şirketler

• Limited şirketler

• Eshamlı komandit şirketler

vergi levhası almak ve bulundurmak zorundadırlar.

2. 2023 yılı vergi levhası nasıl alınır?

İçeriği ve şekli Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen vergi levhası, vergi mükellefi olan herkesin bulundurma mecburiyetinin olduğu belgelerden biridir. Vergi Usul Kanunun 5. maddesine göre, gelir vergisi mükellefleri ve sermaye şirketlerinin, her sene Mayıs ayı içerisinde vergiye esas olan kazanç miktarları ile vergi tutarlarını gösteren vergi levhasını almaları gerekiyor.

Mükellefler, internet vergi dairesinden kendileri ya da mali müşavirleri aracılığıyla vergi levhalarını alabilirler. Gelir vergisi mükellefleri 1 Nisan tarihinden itibaren, kurumlar vergisi mükellefleri ise 1 Mayıs'tan itibaren vergi levhalarını, Mayıs ayının son gününe kadar alabilirler.

Gelir/kurumlar vergisi mükellefleri tarafından gelir/kurumlar vergisi beyannamelerinin verilmesinin ardından vergi levhası, Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından söz konusu beyannamelerde yer alan bilgilere göre oluşturulacak ve mükellefin internet vergi dairesi hesabına aktarılacaktır.

3. İnternetten vergi levhası başvurusu nasıl yapılır?

e-Devlet her geçen gün büyüyor ve işletme sahipleri ya da işletme açmak isteyenler için süreçler dijitalleşiyor. Biz şimdi internet üzerinden vergi levhası oluşturma adımlarını inceleyelim ve internet üzerinden vergi levhasına başvuru nasıl yapılır, ona bakalım. Bir girişimin ve işletmenin mutlaka sahip olması gereken Vergi Levhası ile ilgili her şeyi derlediğimiz yazımıza göz atıp bilgi alabilirsiniz.

Vergi levhasını üç şekilde alabilirsiniz:

• Vergi levhası İnternet Vergi Dairesi'nden, ki biz bundan bahsedeceğiz.

• Mali Müşavir vasıtasıyla

• Varsa bağlı bulunduğunuz Esnaf/Sanatkarlar Odası'ndan alabilirsiniz

Biz en pratik hali olan İnternet Vergi Dairesi'nden online vergi levhası nasıl alır, onun üstünde duralım.

Neye ihtiyacım var?

• E-beyanname gönderdiğiniz kullanıcı adı ve şifreniz

• Gelir Vergisi Mükellefleri için, Mükellef Vergi Kimlik Numarası ve TC Kimlik Numarası

• Kurumlar Vergisi Mükellefleri için (Anonim Şirket - Limited Şirket) Şirketin Vergi Kimlik Numarası

Online vergi levhası başvurumu nereden yapacağım?

• GİB’nin web sitesine giriş yapın.

• İnternet Vergi Dairesi’ni seçin

• E-beyanname gönderdiğiniz ve size ait olan kullanıcı kodu, parola ve şifrenizi yazarak giriş yapın

• Giriş yapıldıktan sonra gelen sayfadaki SORGULAMA butonuna basın

• VERGİ LEVHASI BİLGİLERİ seçeneğini tıklayın

• Gelir Vergisi Mükellefleri için, Mükellef Vergi Kimlik Numarası ve TC Kimlik Numarasını birlikte girin (Adi ortaklıkta, kollektif şirket ortaklığında her ortak için ayrı ayrı giriniz)

• Kurumlar Vergisi Mükellefleri için (Anonim Şirket - Limited Şirket) Şirketin Vergi Kimlik Numarası (Hesap Numarası) girilir. Kurumlar Vergisi mükellefleri için TC Kimlik numarası bölümü boş bırakılır

• Vergi Levhasını oluşturunuz. İstediğiniz rengi seçerek yeterli sayıda son üç yıla ilişkin barkodlu VERGİ LEVHASINI bastırın. Gereğinde daha sonra kullanmak üzere kopyasını bilgisayarınızda saklayın

Online vergi levhası sorgulama nasıl yapabilirim?

Vergi levhasını internet üzerinden iki şekilde sorgulayabilirsiniz:

• e-Devlet üzerinden

• İnternet Vergi Dairesi'nden

4. Vergi levhaları nerelerde bulundurulmalıdır?

Vergi levhası almak mecburiyetinde olan mükellefler bu levhaları:

a) Merkezlerinde,

b) Şubelerinde,

c) Satış mağazalarında,

ç) Çiftçilerin doğrudan doğruya zirai faaliyetleri ile ilgili alım satım işlerinin tedviri için açtıkları yazıhanelerinde,

d) Taşıt işletmeleri ayrıca taşıtlarında (taşıt işletmesi ifadesi, ücret karşılığında yolcu veya eşya taşımacılığını ifade ettiğinden, diğer iş kollarında faaliyet gösteren mükelleflerin taşıtlarında vergi levhası bulundurma mecburiyetleri bulunmamaktadır) yetkililerce istenildiğinde ibraz etmek üzere bulundurmalıdırlar.

İş yerinde birden fazla kat veya reyon olması halinde her kat veya reyon için ayrı birer levha alma ve bulundurma zorunluluğu bulunmamaktadır.

Birden fazla yerde vergi levhası bulundurmak mecburiyetinde olan mükellefler ile levhalarını başka kurumlara ibraz edecek mükellefler vergi levhalarını internet vergi dairesinden ihtiyaç duydukları adet kadar çıktı alabileceklerdir.

5. Vergi levhası'nı kim tasdik etmeli?

Vergi levhası bir kere internet vergi dairesine aktarıldıktan sonra herhangi bir imza ya da tasdik gerekmemektedir. Buna vergi dairesi, meslek mensupları ve ilgili odalar da dahildir. İnternet vergi dairesinden erişilebilen vergi levhası üzerinde yer alan sistem tarafından verilmiş olan onay kodu vergi levhasının tasdiki hükmündedir.

6. Vergi levhasında hangi bilgiler yer almalıdır?

Mükellefin;

a) Adı ve soyadı,

b) Ticaret unvanı,

c) İş yeri adresi,

ç) Vergi kimlik numarası,

d) Bağlı bulunduğu vergi dairesi,

e) Vergi türü,

f) İşe başlama tarihi,

g) Ana faaliyet kodu ve faaliyet türü,

h) Faaliyet durumu (faal, terk, tasfiye halinde),

ı) Beyan edilen son üç yıla ait matrahlar ve bu matrahların ait olduğu takvim yılı için tahakkuk eden vergiler,

i) Gelir İdaresi Başkanlığı bilgi işlem sistemi tarafından üretilecek onay kodu.

7. Vergi levhası asmak zorunlu mu?

Hayır, zorunlu değildir. 6111 sayılı Kanunun 82. maddesiyle, VUK'un 5 inci maddesinde yer alan "levhayı merkezlerine, şubelerine, satış mağazalarına iş sahipleri ile mükellefler tarafından kolayca okunup görünecek şekilde asmak zorundadırlar" ibaresi "Levhayı almak zorundadırlar" şeklinde değiştirilmiş ve bu değişiklikle vergi levhasının asılma zorunluluğu kaldırılmıştır. Fakat, dileyen mükellefler vergi levhalarını iş yerlerine asabilir.

8. Şirket bilgilerim değişti, vergi levhasına nasıl işlerim?

Mükelleflerin ticaret unvanı, iş yeri adresi, bağlı oldukları vergi dairesi, ana faaliyet kodu veya faaliyet türünün değişmesi halinde yeni vergi levhalarını internet vergi dairesinde bu işlem için hazırlanan menüyü kullanmak suretiyle kendileri oluşturarak yazdırabilirler. Mükelleflerin daha önce vergi lehvası bulundurulması zorunlu alanlarda bu değiştirilmiş vergi lehvalarını bulundurmaları gerekmekte.

9. Vergi levhasını zorunlu yerlerde bulundurmazsam ne olur?

Vergi levhası almak ve bulundurmak mecburiyetinde olan mükelleflerin vergi levhalarını bulundurmak mecburiyetinde oldukları yerlerde yapılan denetimlerde bulundurma mecburiyetine uyulmadığının tespit edilmesi halinde her bir tespit için Vergi Usul Kanununun 353. maddesinin 4 numaralı bendine istinaden özel usulsüzlük cezası kesilecektir.

10. Vergi levhamın güncel bilgilerini nasıl sorgulayabilirim?

Sıkça sorulan soruların başında vergi levhası sorgulama gelmektedir. Vergi levhası sorgulama işlemini, internet üzerinden iki şekilde gerçekleştirebilirsiniz:

* e-Devlet üzerinden sorgulama

* İnternet Vergi Dairesi'nden sorgulama

📌 Personel Özlük Dosyası Nedir

Personel Özlük Dosyası, bir işletmenin bünyesinde yer alan her çalışan için gerekli bilgilerin ayrı ayrı tutulması gereken çalışan kayıt dosyasıdır.

4857 Sayılı İş Kanunun 75. maddesinde yer alan “İşletme her çalıştırdığı personel için bir özlük dosyası düzenler.” maddesi ile işletmeler her bir çalışanı için ayrı ayrı tüm bilgilerinin bulunduğu bir nevi veri bankası olan bu dosyayı düzenler. İşletme, çalışan kayıt dosyalarını incelenmek istendiği zaman yetkili memur ve mercilere göstermek zorundadır.

Personel Özlük Dosyasında Olması Gereken Belgeler Nelerdir?

Personel özlük dosyaları sadece işe girişte alınan belgelerden ibaret olmayıp, personelin çalıştığı süre boyunca kullandığı izinler, aldığı raporlar, resmi evraklar, uyarı ya da disiplin cezaları gibi personelin işiyle alakalı her değişikliğin kayıt altına alındığı dosyalardır. Bu sebeple özlük dosyasının işe girişte oluşturulup, eksiksiz ve güncel bir şekilde muhafaza edilmesi gerekmektedir.
İşletmelerin personel özlük dosyalarında bulundurması gereken belgeler ve bulundurulmasında faydalı belgeler her işletmenin iş koşullarına göre değişebilmektedir. Aşağıda sizler için bunları sıraladık.

Özlük Dosyasında Bulunması Gereken Belgeler:
Özgeçmişi ve varsa referans mektupları,
Nüfus cüzdanı fotokopisi,
Nüfus kayıt örneği,
İkametgâh Belgesi,
Diploma fotokopisi,
Sağlık raporu,
Kan grubu kartı veya fotokopisi,
Adli sicil kaydı,
Vesikalık resim,
Aile durumunu bildirir belge,
Askerlik durumunu gösteren belge,
İş sözleşmesi ve hizmet sözleşmesi,
SGK işe giriş bildirgesi,
Zorunlu BES kesinti, ara verme ve ayrılma dilekçeleri
Personel Özlük Dosyalarında Saklanmasında Fayda Olan Belgeler:
İşe başvuru formu,
İş teklif formu,
Varsa evlilik cüzdanı fotokopisi,
Varsa Referans mektupları,
Özgeçmişler,
Bakmakla yükümlü olunan kişilerin kimlik fotokopileri,
Daha önceki işyerinden alınmış çıkış Bordrosu ile çalışma belgesi,
Ay için bir önceki işyerinde asgari geçim indiriminden faydalandığını gösteren belge,
Personel Özelliklerine Göre Özlük Dosyasında Bulunması Gereken Belgeler:
Personel engelli var ise raporun fotokopisi ya da aslı,
Sakatlık indiriminden faydalanan işçi için Gelir İdaresi Başkanlığından alınmış indirim yazısı,
Eski hükümlü, terör mağduru veya engelli personelin İŞKUR müracaat kayıt evrakı,
Personelin 18 yaşından küçükse ebeveyninin muvafakatnamesi,
Yabancı personeller için çalışma izin belgesi,
İşin Özelliklerine Göre Özlük Dosyasında Bulunması Gereken Belgeler:
Personelin fazla mesai için onay verdiğini gösteren imzalı belge,
Genel tatillerde çalışılması için personelin onay yazısı,
Teslim edilen araç gereçler var ise bunların zimmet tutanağı,
İşin niteliğine uygun muayene raporları,
Devamlı kontrol gerektiren işler için sağlık raporları,
Araç kullanacak personel için araç özelliklerine göre uygun ehliyet fotokopisi,
İşletme vardiyalı çalışma var ise haftalık çalışma saatlerini gösteren çizelge,
İşe Devam Eden Personeller İçin Özlük Dosyalarına Her Yıl Düzenli Olarak Eklenmesi Gereken Belgeler:
Yıllık, ücretsiz ve mazeret izni belgeleri,
Doğum sebebiyle alınan çalışamaz, emzirme vs. gibi izin dilekçeleri,
Personel hakkında; olay tespit formları, savunma talep yazısı, personelin savunması, personele verilen uyarıları tutanakları ve hakkında yapılan tüm resmi yazışmalar,
İstirahat ve iş görmezlik raporları,
İmzalı ücret bordrolar,
Ücret kesme cezası varsa nedenini gösteren belgeler,
Maaş zammı, unvan değişikliği veya sosyal haklarında oluşan değişiklikleri bildiren yazılar, terfi ve nakil bildirimleri, görevlendirme yazıları,
Personellerin, iş sağlığı ve güvenliği konusunda mesleki riskleri, alınması gereken tedbirler ve yasal hak ve sorumluluklar konusunda bilgilendirme belgeleri,
İş kazası tutanağı,
Personel işletmenin başka bir şubesinde görevlendirilecekse rızasını gösteren belge,
İşten Ayrılışta Özlük Dosyasına Eklenmesi Gereken Belgeler:
SGK işten ayrılış bildirgesi,
İbraname,
Çalışma, hizmet belgesi,
Fesih bildirimi,
İstifa dilekçesi,
Kıdem ve ihbar tazminatı bordroları,
Haklı fesih varsa bu durumu kanıtlayan belgeler,

İşveren özlük dosyalarında kayıt altına aldığı bilgi ve belge kayıtlarının doğru ve gerçekçi bilgiler olması gerekmektedir. Yanlış ve hatalı bilgilerde iççiyi yeni işe alan işverenin zarar görmesi koşuluyla işçinin zarar görmesi yada herhangi bir durumda cezai müeyyide ile karşılaşması halinde işçi eski işvereninden tazminat talep edebilir.

5 – Delil Niteliği

İşçi özlük dosyasında bulunan bütün belgeler delil niteliğindedir. İşçi özlük dosyasında bulunan bilgi, belge ve kayıtlar hem işveren hem de işçi lehine kullanılabilecek evraklar olduğu için taraflar arasındaki itilafta her iki taraf için de delil niteliğindedirler.

İŞÇİNİN ÖZLÜK DOSYASI HAKLARI

Erişim Hakkı

İşçi özlük dosyasını talep edip edememesi konusunda kanunda net bir ifade yoktur. Ancak işçinin özlük dosyasına itiraz, düzeltme talep yada erişim hakkı vardır. Bu durumda işverenin işçiyi aydınlatma yükümlülüğünün bulunması çerçevesinde işçinin özlük dosyasına erişimi ve diğer talepleri konusunda hakkı vardır. Ücret pusulası, sözleşme, işten ayrılış bildirgesi yada bordro gibi evrakları işveren işçiye örnek vermek zorundadır.

Hukuki Olarak Sorumluluk

İşverenin işçinin gizli kalması gereken bilgilerini sır saklama sorumluluğuna aykırı olarak hareket etmesi halinde hukuki sorumluluğu doğar. Bu durumda işçinin kişilik haklarının ihlali söz konusudur ve işçinin işverene maddi ve manevi tazminat davası açma hakkı oluşur. Ayrıca yapılan ihlalin tekrar edilmemesi için bu yönde tedbir de talep edebilir.

Yaptırım Konusu

İşverenin özlük dosyasında ihlal sayılacak durumlar 3 ana başlıkta toplanılır. Bunlar; idari para cezası, ceza hukuku yaptırımı ve hukuki sorumluluktur.
İşverenin özlük dosyası konusunda yaptırıma konu olabilecek ihlalleri;
Özlük dosyasının düzenlenmemesi
Özlük dosyasının yetkili memur ve mercilere gösterilmemesi
Gizlilik ve açıklamama yükümlüğüne aykırı davranılması
Özlük dosyasının hukuka aykırı ve izinsiz kullanılması
Özlük dosyalarına hukuka aykırı ve gerçek dışı bilgi kaydedilmesi
Bu konularda yaptırım uygulanmasının amacı işçinin kişisel verilerinin korunması ve işlerin mevzuata uygun yürümesidir.

İdari Para Cezası Yaptırımı

Özlük dosyası düzenlenmemesi halinde yada belge ve evrakların yetkili memur ve mercilere gösterilmemesi açısından inceleyelim.
Özlük dosyasının düzenlenmemesi durumunda işveren veya vekiline idari para cezası verilir. 4857 İş Kanununun 75. Maddesinde belirtilmiştir. İşveren özlük dosyası düzenlemediği takdirde her işçi için ayrı ayrı ceza uygulanır. Özlük dosyası eksik belgelerle düzenlenmesi halinde netice itibariyle özlük dosyası düzenlendiğinden idari para cezası uygulanmaz. Ancak kanunca düzenlenmesi zorunlu olan evrakların eksik olması yada düzenlenmemesi halinde idari para cezası uygulanır. Mesela ücret hesap pusulası düzenlenmesi zorunlu olduğundan bu evrağın özlük dosyasında bulunmaması cezayı gerektirebilir. Ancak var olan bir evrağın açıklamama konusunda kanunda herhangi bir ceza söz konusu değildir.
4857 İş kanunu 107. Maddesinde İş müfettişlerinin bu Kanundan veya diğer kanunlardan doğan her çeşit teftiş, denetleme yetki ve görevleri gereğince görevlerinin yerine getirilmesi sırasında, görevlerini yapma ve sonuçlandırmaya engel olan kimselere, fiil suç oluşturmadığı takdirde, idarî para cezası verilir.” olarak düzenlenmiştir. Yetkili memur ve mercilere gösterilmeyen veya gizlenen belgeler konusunda fiili suç oluşmamışsa işverene/işçiye cezai işlem yapılır. İdari para cezası her yıl yeniden değerlenir. Müfettişlerin istediği evrak ve belgeleri 15 gün içinde sunmayan işverenlere yine asgari ücretin 3 katından 12 katına kadar para cezası uygulanır.
Vergi müfettişlerinin özlük dosyasını inceleme yetkileri olmadığından bu belgeleri işveren istenildiği takdirde sunma yükümlülüğünde değildir. Ancak işçiye ait vergilerin ödenip ödenmediğini sorgulama yetkisi olduğundan bu konularda belge ve kayıt isteyebilir. Bu belgelerde zaten özlük dosyasında bulunmaz.

Ceza Hukuku Yaptırımı
İşveren, özlük dosyasında bulunan işçinin özel hayatına dair bilgilerini işçinin imzalı izni olmaksızın dosyasına koyamaz ve gizli tutmak zorundadır. Aksi halinde TCK 134/2. Maddesinde belirtildiği gibi 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanabilir. Yine işçinin işiyle alâkalı olmayıp dini, kişisel bilgileri, siyasi düşüncesi, ırkı yada cinsel yaşamı gibi bilgileri izinsiz ve gizli olarak özlük dosyasında bulundurmak yada 3. şahsa açıklamak yine TCK 135. Maddede belirtildiği gibi 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası verilebilir. Hukuka aykırı olarak başkasına verilen bilgiler de TCK 136. maddeye göre 1 yıldan 4 yıla kadar hapis cezası alınabileceğini belirtmiştir.
İşveren ile işçi arasında bulunan iş ilişkisi bu durumlarda ağırlaştırıcı sebep olarak sayılır ve cezalar % 50 oranında artırılır. Bu da TCK 137. maddede belirtilmiştir.